HOÀNG DIỆU
Năm 1873 Pháp tấn công Hà Nội, Tổng đốc Nguyễn Tri Phương tuẫn tiết. Gần 10 năm sau Pháp xóa bỏ hòa ước “ Giáp tuất 1874” quay lại đánh thành Hà Nội hòng đặt ách đô hộ lên toàn cõi Việt Nam.Đứng trước nạn ngoại xâm, vận mệnh non sông nguy cấp nhưng đức Vua và đa số các quan lại trong triều lại chủ trương yên phận, cầu hòa. Hoàng Diệu – người con ưu tú của đất Quảng Nam Đà Nẵng nhận chức Tổng đốc ra trấn giữ Hà Thành. Để củng cố binh lực, ông ra lệnh khoan sức dân, lập bia cấm thu thuế phí bừa bãi, nghiêm trị bọn quan tham, ông nguyện thề cùng các quan Hà Nội sống chết giữ thành. Không những thế, ông còn dựa thế núi sông lập căn cứ địa, xây dựng kế sách phòng thủ lâu dài đánh Pháp giành độc lập dân tộc. Ngày 25/04/1882 tức ngày mùng 8 tháng 3 âm lịch năm Nhâm Ngọ, giặc Pháp nổ súng công thành Hà Nội, cuộc chiến đấu xảy ra ác liệt, một số quan giữ thành hèn nhát bỏ trốn. Thế cuộc, lực bất tòng tâm, Hoàng Diệu đã tận trung tử tiết tại võ miếu, hưởng dương 54 tuổi.
Thương thay: “Tiết tháng 3 mưa nhòa ngõ vắng
Nỗi đau này cay đắng tâm can
Lửa thù Hà Nội gian nan
Khóc ông Hoàng Diệu muôn vàn tiếc thương
Đất Quảng Nam kiên cường bất khuất
Sinh người con trung liệt anh hùng
Tâm hồn để lại sử xanh
Thăng Long Hà Nội kết vành hoa dâng”
KỊCH BẢN VĂN HỌC: TRÚC ĐƯỜNG
MỘT SỐ HÌNH ẢNH
